Skolyoz Egzersizleri: Schroth Metodları
Skolyoz egzersizleri arasında öne çıkan Schroth metodu, üç boyutlu bir egzersiz sistemidir. Bu egzersiz ile birlikte omurganın normal eğriliğini geri kazanması ve postürün düzeltilmesi amaçlanır.
Düzenli yapılan skolyoz egzersizleri ile hem normal eğrilik geri kazanılır hem de bireylerin skolyoz kaynaklı olarak yaşadığı acı hissi hafifler. Bu açıdan son derece önemli olan egzersizler neler birlikte inceleyelim.
Skolyoz Egzersizleri Nelerdir?
Skolyoz tedavisi egzersizleri ile birlikte omurgada yaşanan yana eğrilme düzeltilebilir. Genel olarak tedavi kişiye özel olması gerekirken, bazı egzersizler ise her birey için uygundur. Skolyozu olan bireylere önerilebilecek egzersizler:
Pelvik Tilt (Pelvik Eğme Egzersizi)
Pelvik Tilt ile birlikte bel bölgesinde var olan kasların dengelenmesi ve alt omurganın stabilize olması amaçlanır. Bunun için kişinin sırt üstü yatması, dizleri bükmesi ve kalçayı hafifçe yere iterek bel boşluğunu yere bastırması gerekir.
Cat-Cow (Kedi-İnek Pozu)
Cat-Cow ile omurganın esnekliği artırılır ve skolyoz kaynaklı sırt gerginliği azaltılır. Kişinin dört ayak pozisyonunda olması ve sırtı çukur yapıp sonrasında da kamburlaştırması şeklinde yapılır.
Bird Dog (Denge Uzatma)
Bird Dog ile kişinin karın ve sırt kaslarının dengeli çalışması ile bel bölgesinin desteklenmesi amaçlanır. Dört ayak pozisyonunda iken sağ kol ve sağ bacağın aynı anda uzatılması ve bu şekilde 5-10 saniye beklenilmesi gerekir. Sonrasında da aynı şekilde diğer kol ve bacak ile hareket tekrarlanır.
Side Plank (Yan Plank)
Skolyoz eğriliğimim yönüne göre bir tarafın güçlendirilmesini sağlar. Bunun için kişilerin dirsek ve ayak yan kenarının dayalı olacağı şekilde düz durması gerekir. Eğriliğin açısına bağlı olarak daha zayıf olan tarafa odaklanılır.
Wall Angel (Duvar Melekleri)
Wall Angel ile birlikte göğüs kaslarının esnetilmesi ve sırt kaslarının da güçlendirilmesi amaçlanır. Sırt duvara yaslanılır ve sonrasında da kollar yukarı ve aşağıya hareket ettirilir. Bu hareket yapılırken mutlaka omuzlar ve kollar duvara temas ettirilmeye çalışılmalıdır.
Schroth Egzersizleri (Kişiye Özel Asimetrik Egzersizler)
Skolyoz egzersizleri arasında en çok işe yarayan ve etki gösteren harekettir. Bu hareket ile skolyozun yönüne göre omurganın 3 boyutlu olacak şekilde düzeltilmesi amaçlanır. Bireylerin eğrilik yönüne ve derecesine göre özel pozisyonlar ile yapılır.
Açıklığı Sağa Bakan Skolyoz Egzersizleri
Açıklığı sağa bakan kişiler için uygun skolyoz egzersizleri farklıdır. Buna göre yapılması gereken egzersizler:
- Vücudu sola doğru eğmek ve sağ eğriliğin dengelenmesini sağlayacak şekilde esneme ve güçlendirme hareketleri yapmak.
- Sol taraftaki kaslar güçlendirilirken, sağ taraftaki sıkışmış alanların esnetilmesine yönelik egzersizler.
- Schroth yönteminde buna uygun olan asimetrik pozisyonların yapılması gibi egzersizler yapılır.
Açıklığı Sola Bakan Skolyoz Egzersizleri
Açıklığı sola bakan skolyoz hastalarında da aynı şekilde uygulanması gereken bazı egzersizler vardır. Buna göre:
- Sağa bakanda olduğu gibi ancak bu kez vücut sağ tarafa doğru esnetilir.
- Sağ kasların kuvvetlendirilmesi ve sol taraftaki baskıların azaltılması amaçlanır.
- Her iki durum için de uygun Schroth egzersizleri vardır ve bunların kişiye özel olarak hazırlanması gerekir.
Skolyoz Egzersizleri Boy Uzatır Mı?
Skolyoz egzersizleri doğrudan boy uzatmaz. Ancak bu sorundan kaynaklı olarak çökmüş duran omurganın hizalanmasını sağlar. Bu sayede de kişi olduğundan daha dik ve uzun görünür.
Lomber Skolyoz Egzersizleri
Lomber skolyoz omurganın bel bölgesinde anormal eğriliğin olduğu durumdur. Buna uygun olan egzersizler ise şöyledir:
- Alt omurga bölgesini hedef alan pelvik stabilizasyon çalışmaları
- Core kaslarını güçlendiren plank, köprü ve yan plank egzersizleri
- Kalça dengesini sağlayan tek bacak denge çalışmaları
Skolyoz Pilates Egzersizleri
Skolyoz tedavisinde pilates de etkili bir spor programıdır. Özellikle bazı hareketler, skolyoz için oldukça faydalıdır. Bunlar arasında:
- Single leg stretch
- Spine stretch forward
- Swan dive
- Mermaid stretch
Yukarıda yer alan egzersizler, kaslar üzerindeki dengesizlikleri azaltmakta ve omurgayı stabilize etmektedir. Ayrıca nefes kontrolü ile birlikte omurganın hizalanmasını sağlamaktadır.
Skolyoz’a Hangi Spor İyi Gelir?
Skolyoz’a özellikle iyi gelebilecek bazı sporlar vardır. Bu sporlar arasında:
- Yüzme (özellikle sırtüstü ve serbest stil)
- Pilates
- Yoga (duruş odaklı ve asimetrik pozlar)
- Schroth terapisi eşliğinde esneme ve denge çalışmaları
Yukarıda yer alan sporların yanında ağırlık çalışmak ve dengesiz sporlar kesinlikle skolyoz tedavisinde önerilmemektedir.
Skolyozu Olanlar Hangi Hareketleri Yapmamalı?
Skolyozu olan bireylerin yapması sakıncalı olan bazı hareketler vardır. Bu hareketler:
- Ağır ağırlıkla yapılan deadlift, squat gibi egzersizler
- Vücudu döndüren (rotasyonlu) ani hareketler
- Tek taraflı yük bindiren sporlar (örneğin tenis)
- Mekik gibi simetrik ama omurgayı zorlayan hareketler
3 boyutlu skolyoz egzersizleri yukarıda saydığımız hareketlerin aksine oldukça etkili ve zararsızdır. Bunların yerine mutlaka 3 boyutlu skolyoz egzersizlerine yönelinmesi gerekir.
Skolyoz Egzersizleri Haftada Kaç Kez Yapılır?
Skolyoz egzersizlerinin hafta 2-3 gün yapılması önerilir. Tabi size özel hazırlanan egzersiz programları ile birlikte kaç gün yapılması gerektiğine daha iyi karar verilebilir. Özellikle Schroth egzersizlerinin, fizyoterapist kontrolünde ve günlük rutine eklenerek yapılması çok daha etkili sonuçlar verecektir.
Skolyoz Fitness ile Düzelir Mi?
Klasik fitness egzersizleri skolyoz için uygun değildir. Ancak uzmanlar eşliğinde size özel hazırlanacak, düşük ağırlıklı ve postürü düzeltmeye yönelik fitness programları ile omurga sağlığınızı destekleyebilirsiniz. Bunun dışında bilinçsiz bir şekilde yapılan fitness ile skolyoz kötüleşebilir.
Skolyoz Kaç Yaşında Durur?
Skolyoz iskelet sistemindeki gelişmenin durması ile birlikte durur. Bu da kızlar da 15-16, erkeklerde ise 17-18 yaş aralığına denk gelir. Ancak bazı durumlarda ve bazı kişilerde erişkinliğe kadar devam edebilir.
Skolyoz 0 Dereceye İner Mi?
Skolyozun 0 dereceye inmesi oldukça nadir bir durumdur. Çok erken dönemlerde fark edilen ve uygun tedaviye başlanan çocuklarda küçük bir ihtimal söz konusudur. Ancak yine de 3-5 dereceye kadar düşebilir. Yetişkinlerde ise sıfırlama ihtimali mümkün değildir.
Skolyozu Olan Biri Nasıl Oturmalı?
Skolyozu olan kişilerde oturma düzeninde bazı önemli noktalara dikkat edilmesi gerekir. Buna göre:
- Sırt destekli, omurgayı düz tutan sandalyelerde oturulmalı.
- Ayaklar yere tam basmalı, dizler kalça hizasında olmalı.
- Ekranlar göz hizasında olmalı, çene öne doğru itilmemelidir.
Skolyoz Masaj ile Düzelir Mi?
Masaj skolyozun tedavisinde tek başına yeterli değildir ya da zaten skolyozu düzeltmez. Ancak skolyoz kaynaklı kas spazmlarını, gerginliği ve ağrıları düzeltme konusunda egzersizlere zemin hazırlar.
Skolyozda Hangi Kaslar Kasılır?
Skolyozda bazı kaslar kasılır ve bu da rahatsızlık hissi verir. Bu kaslar:
- Eğriliğin iç kısmındaki kaslar sıkışır (hipertonikleşir).
- Karşı taraftaki kaslar ise zayıflar.
- Omuz, bel, sırt ve kalça çevresinde asimetrik kas gelişimi oluşur.
Barfiks Skolyoza İyi Gelir Mi?
Barfiks doğru formda ve şekilde yapılırsa, sırt kaslarının güçlendirilmesine fayda sağlar. Ancak skolyozu olan bireylerde asimetrik yüklenme yapabilir ve bu da bir sorundur. Bu yüzden de uzman kontrolünde, dikkatli bir şekilde yapılması gerekir.
Mekik Çekmek Skolyoza İyi Gelir Mi?
Mekik çekmek kesinlikle skolyozu olan bireyler için uygun değildir. Bel omurlarına fazla baskı uygulanmasına ve omurga eğriliğinin artmasına sebep olur. Mekik yerine skolyoz schroth egzersizleri ya da plank ve bird-dog gibi egzersizler çok daha etkili olacaktır.